فرزندم، هر چند من به اندازه همه آنان که پیش از من بوده اند نزیسته ام، امّا در کارهاشان نگریسته ام و در سرگذشت هایشان اندیشیده، و در آنچه از آنان مانده، رفته و دیده ام تا چون یکى از ایشان گردیده ام، بلکه با آگاهى که از کارهاشان به دست آورده ام گویى چنان است که با نخستین تا پسینشان به سر برده ام. پس از آنچه دیدم، روشن را از تاریک و سودمند را از زیانبار باز شناختم و براى تو از هر چیز زبده آن را جدا ساختم و نیکویى آن را برایت جست و جو کردم، و آن را که شناخته نبود از دسترس تو به دور انداختم.
قصه گذشتگان با ایشان بگوی باشد که تفکر کنند! (اعراف/176)
از نظر قرآن، تاریخ بشر و تحوالت آن، بر طبق یک سلسله سُنَن (قوانین ثابت) صورت می گیرد و عزت ها، ذلتّ ها، موفّقیت ها و شکست ها، خوشبختی ها و بدبختی های تاریخی، حساب هایی دقیق و منظم دارد و با شناختن آن حساب ها و قانون ها می توان تاریخ حاضر را تحت فرمان درآورد و به سود سعادت خود و مردم از آن بهره گیری کرد.